สวัสดีค่ะ หลังจากผ่านมหกรรมฝึกงานการบริบาลเภสัชกรรมผู้ป่วยใน ตามประสา นศภ ปี 6 มาอย่างหนักหน่วง ด้วยดีกรี Med 2 ผลัดติด (รอดมาด้วยสภาพปางตาย 55555555) เดี๋ยวในโพสต์นี้จะขอเรียบเรียงข้อมูลในการแนะนำอาชีพและการทำงานเภสัชกรรมคลินิค จากประสบการณ์ที่ได้เจอมานะคะ
ทั้งนี้ นี่คือรีวิวจากนักศึกษาเภสัชปี 6 ที่ได้ฝึกงานมาเท่านั้น หากมีข้อมูลอะไรผิดพลาดไป ก็ต้องขออภัย และสามารถคอมเมนต์แก้ไขให้ถูกต้องได้นะคะ 🙏
💊งานเภสัชกรรมคลินิค คืออะไร
👩⚕️ คือเภสัชกรในโรงพยาบาลนั่นเองจ้า เภสัชกรคลินิค (Clinical Pharmacist) มีขอบเขตการทำงานคือการดูแลผู้ป่วยใน อาจประจำอยู่ในหอพักผู้ป่วยต่าง ๆ (ต่อจากนี้จะเรียกว่า “วอร์ด” (Ward) นะคะ) แล้วดูแลผู้ป่วยทุกเตียงในวอร์ดนั้น หรือเป็นเภสัชกรห้องยาที่บางครั้งอาจถูกเรียกตัวไปวอร์ด เพื่อดูแลผู้ป่วยเฉพาะรายที่มีประเด็นปัญหาทางยาในแต่ละวอร์ดก็ได้ คือหนึ่งในกลุ่มคนใส่เสื้อกาวน์สีขาวที่ถูกเข้าใจผิดว่าเป็นหมอมากที่สุดในสายงานเภสัชละมั้ง 😂
💊งานเภสัชกรรมคลินิค ทำอะไรบ้าง
👩⚕️ ดูแลผู้ป่วยในเรื่องยาค่ะ อะ อาจจะยังนึกภาพไม่ออก ลองนึกภาพไล่ตั้งแต่ผู้ป่วยหนึ่งคนเข้ามาโรงพยาบาล มันก็จะมีขั้นตอนดังนี้
- ติดตามประวัติการใช้ยาทั้งหมดของผู้ป่วยก่อนเข้าโรงพยาบาล
ถ้ามีคนเดินมาถามคุณว่า “สวัสดีค่ะ ตอนนี้มียาประจำอะไรอยู่บ้าง รักษาโรงพยาบาลนี้ที่เดียวหรือเปล่า ก่อนหน้านี้เคยเข้าร้านขายยาซื้อยามามั้ย มีสมุนไพรอาหารเสริมอะไรมั้ย” นั่นแหละค่ะ อาจจะเป็นเภสัช 555555555 (แต่ในกรณีที่ไม่มีเภสัช พยาบาลก็จะทำตรงนี้ค่ะ) - ติดตามความถูกต้องของการสั่งใช้ยา และการให้ยากับผู้ป่วยของบุคลากรทางการแพทย์ทุกคน
ขั้นตอนของการรักษาผู้ป่วยด้วยยาในวอร์ดที่มีเภสัช จะเริ่มจากการที่หมอเป็นผู้สั่งใช้ยา -> เภสัชกรตรวจสอบรายการยาที่หมอสั่ง ขนาดยาถูกมั้ย ยาตีกันมั้ย เลือกใช้ยาถูกกับโรค ถูกคน ถูกเวลา ฯลฯ สารพัดถูก -> พยาบาลเป็นผู้ให้ยากับผู้ป่วย -> เภสัชกรตรวจสอบการให้ยาของพยาบาล ถูกต้องตามที่หมอสั่งมั้ย ยาก่อนอาหาร หลังอาหาร ก่อนนอน การผสมยากับน่ำเกลือ ฯลฯ เรียกได้ว่าตั้งแต่กระบวนการสั่งใช้ยา ไปจนถึงการให้ยาถึงผู้ป่วย เภสัชกรนั้นมีบทบาทในทุกขั้นตอน - ดูแลผู้ป่วยที่มีปัญหาเรื่องการใช้ยา (แพ้ยา เกิดผลข้างเคียงรุนแรงจากการใช้ยา)
หนึ่งในงานที่หัวหมุนที่สุดของเภสัชกรรมคลินิค คือการดูแลและแก้ไขปัญหาของผู้ป่วยที่มีปัญหาจากการใช้ยา (มีปัญหาเรื่องยาที่ไหน ต้องมีเภสัชที่นั่น 😂) ผู้ป่วยเตียงนั้นใช้ยาแล้วผื่นขึ้น ผู้ป่วยเตียงนี้หายใจไม่ออกหลังได้ยา ผู้ป่วยคนนั้นตับวายหลังจากได้ยา ผู้ป่วยคนนี้ติดเชื้อในกระแสเลือดจนไตวาย ต้องเอายาบางอย่างออกไป ผู้ป่วยคนโน้นหัวใจวายจากยา ฯลฯ โอ้ว อาจจะเป็นงานส่วนที่เยินที่สุดของเภสัชละค่ะ 555555 - ติดตามการรักษาด้วยยา จากระดับยาในกระแสเลือด (Therapeutic Drug Monitoring)
ผู้ป่วยในบางคน จะมีการเจาะวัดระดับยาในกระแสเลือดค่ะ จะใช้ในยาบางชนิดที่เกิดอันตราย หรือผลข้างเคียงของยาได้ง่าย หรือยาไม่มีประสิทธิภาพได้ง่าย เภสัชกรจะมีหน้าที่ในการควบคุมดูแลระดับยาในกระแสเลือดให้อยู่ในช่วงตามที่กำหนด เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับผลการรักษาจากยา โดยไม่ได้รับผลข้างเคียง หรือเกิดผลข้างเคียงน้อยที่สุดจากการใช้ยา ซึ่งตรงนี้ ทุกคนจะต้องใช้คณิตศาสตร์และการคำนวณค่ะ เอ็กซ์โพเนนเชียล ลอการิทึม ดึงกลับมาค่ะ อย่าเพิ่งทิ้ง เอาน้องกลับมา 5555555555 - จ่ายยา ให้ความรู้ผู้ป่วยเรื่องยาก่อนกลับบ้าน
คิดว่าขั้นตอนนี้น่าจะได้เจอเภสัชกรกันทุกคน คนที่เดินเข้าหาเตียงผู้ป่วยพร้อมกับถุงยา แล้วบอกว่ายานี้ชื่ออะไร ใช้รักษาอะไร กินยังไง และอาจมีผลข้างเคียงอะไรได้บ้าง ก่อนจ่ายยากลับบ้าน เภสัชกรจะมีหน้าที่ตรวจสอบรายการสั่งยากลับบ้านของหมอว่าถูกต้องหร่อไม่ และยาที่ถูกส่งจากห้องยามีความถูกต้องตรงตามที่หมอสั่งมั้ย มีส่งยามาขาด เกิน หรือผิดตัวหรือเปล่า - งานอื่น ๆ
บางทีก็จะมีการตรวจสอบความร่วมมือในการใช้ยาด้วยค่ะ ในผู้ป่วยบางคนที่ไม่ชอบกินยา ไม่อยากกินยา ยาเม็ดใหญ่เกิน ยาเยอะเกิน ยาไม่อร่อย รวมถึงการดูแลยาเทคนิคพิเศษ ยาพ่น ยาสูด ยาฉีดใต้ผิวหนัง เหล่านี้ก็จะเป็นหน้าที่ของเภสัชกรทั้งหมด
💊สรุป
👩⚕️ จากประสบการณ์ฝึกงานสามเดือน (อาจจะไม่เยอะก็ได้ค่ะ 😂) มีความรู้สึกว่า งานของเภสัชคือ งานเช็ดปัญหาค่ะ 5555555555 มีปัญหาเรื่องยาที่ไหน ต้องมีเภสัชที่นั่น ถ้าไม่มีปัญหาก็จะไม่มีเรา แต่ถ้าไม่มีเราปัญหามันก็จะเกิดค่ะ งงมั้ย 55555555 เภสัชกรคือกลุ่มวิชาชีพที่ดูแลเรื่องความถูกต้อง ความสมเหตุสมผลในการใช้ยา ตั้งแต่ต้นสายจนถึงปลายสาย เพื่อให้ผู้ป่วยทุก ๆ คน ได้รับยาที่ถูกต้อง และมีความปลอดภัยในการใช้ยา รวมถึงแก้ไขปัญหาจากการใช้ยา เพื่อให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดี ลดภาระค่าใช้จ่ายด้านยา และการรักษาตัวในโรงพยาบาล
ถือว่าเป็นอีกสายงานในฝันที่น้อง ๆ หลายคนอยากเข้ามาทำเนอะ มีน้อง ๆ มาถามพี่ในระหว่างฝึกงานอยู่เหมือนกัน ว่าฝึก Med มันเป็นยังไงบ้างคะพี่ 😂
หลาย ๆ คน มีความฝันว่าอยากรักษาผู้คนจากความเจ็บป่วย อยากให้คนหายจากโรคและกลับบ้านอย่างมีความสุข แต่โลกของเราไม่ได้สวยงามเสมอไปหรอกค่ะ ที่โรงพยาบาลมีความสูญเสียเกิดขึ้นเสมอ ผู้ป่วยเคยอยู่ด้วยกันกับเราทุกวัน วันหนึ่งก็มีญาติผู้ป่วยใส่เสื้อดำมารับศพผู้ป่วยคนเดียวกันนี้นี้ที่โรงพยาบาล ต่อมาอีกวันหนึ่ง เราหยุดเสาร์อาทิตย์ไป วันจันทร์กลับมาผู้ป่วยอีกคนก็ไม่อยู่แล้วเหมือนกัน มันไม่ใช่ทุกเรื่อง ทุกโรค และทุกปัญหาที่จะสามารถแก้ไขได้ เพราะฉะนั้น ทางที่ดีที่สุดคือ ทำหน้าที่ให้เต็มที่และดีที่สุดในตอนที่ผู้ป่วยยังมีลมหายใจ ถ้าเขากลับบ้านไปได้ก็ดี แต่ถ้าเขากลับไม่ได้ ก็จะได้ไม่ต้องเสียใจย้อนหลังเนอะ
ขอให้ทุกคนค้นพบความฝัน และสามารถทำมันได้สำเร็จนะคะ 🕊️
Share this: