คือต้องเข้าใจก่อนว่า พรบ.ยา มันออกมาตั้งแต่สมัยยังไม่มีการขายทางไกลนะครับ ซึ่งการขายยาทางไกล มันจะมีปัญหาอยู่ 2 ข้อหลักๆคือ
- พรบ.ยา ระบุไว้ว่า “การขายยาต้องไม่ขายนอกสถานที่ที่กำหนดไว้ในใบอนุญาต”
- ถ้าเป็นยาอันตรายหรือยาควบคุมพิเศษต้องส่งมอบโดยเภสัชกร
ทีนี้ ถ้าเราจะไปดูนิยามขายส่ง ก็ปรากฎว่า พรบ.ยา ก็ไม่ได้นิยามการขายส่งจากวิธีในการขาย แต่ไประบุว่าขายให้ใคร ถึงจัดว่าเป็นขายส่ง โดยบอกว่า “ถ้าขายตรงให้ผู้รับอนุญาตหรือผู้ประกอบโรคศิลปะให้ถือเป็นขายส่ง” ดังนั้นเราขายให้คนทั่วไป ยังไงก็ไม่เข้านิยามขายส่งตาม พรบ.ยา แน่ๆ
ทีนี้ก็มีคนคิดว่า ถ้าขายให้ญาติคนไข้ ญาติคนไข้ก็เอาไปให้คนไข้ต่อ ก็ไม่ได้ต่างอะไรกับขายให้ไรเดอร์ แล้วไรเดอร์เอาไปให้คนไข้ต่อนินา หลักการก็น่าจะเหมือนกัน ผมขออธิบายดังนี้ครับ
การขายให้ไรเดอร์ เป็นขายในสถานที่ + ส่งมอบโดยเภสัช แน่นอนว่าร้านก็ไม่ผิด แต่ถ้าไรเดอร์เอาไปให้ลูกค้าต่อ ไรเดอร์ก็ต้องเอาให้ลูกค้าแบบฟรีๆ เพราะถ้าไรเดอร์เก็บตังลูกค้า จะกลายเป็นไรเดอร์ขายยาโดยไม่ได้รับอนุญาต + ประกอบวิชาชีพเภสัชโดยไม่มีใบอนุญาตทันที
แต่ถ้ามองแบบตรงไปตรงมาเลยว่า ว่าขายให้ลูกค้านั่นแหละ ไรเดอร์แค่ไปส่งให้ ก็ต้องมาตีความคำว่า “ไม่ขายนอกสถานที่ที่กำหนดไว้ในใบอนุญาต” อย่างถ้าการขายมันเกิดขึ้นในร้าน ก็คือเภสัชอยู่ในร้านนั่นแหละ แต่อยู่หน้าคอม จัดว่าเป็นการขายนอกสถานที่ไหม กับ การส่งมอบ ว่าเภสัชก็ส่งมอบนั่นแหละ แต่ผ่านคนกลาง แบบนี้จะตีความว่าเป็นเภสัชส่งมอบไหม ซึ่งที่ผ่านมักจะตีความออกไปทาง “ไม่ได้” จนมามีเรื่อง telepharmacy สภาเภสัชก็ทำหนังสือชี้แจงกับเลขา อย. ไปว่า ถ้าทำตามหลัก telepharmacy ของสภาเภสัชอย่างถูกต้องแล้ว ให้ตีความไปว่า ไม่ได้ขายนอกสถานที่นะ เพราะหลักนิติกรรมมันสมบูรณ์ในร้าน (คือเภสัชอยู่ในร้าน คุยกับลูกค้าในร้าน ดังนั้นให้ตีความว่าการขายเกิดขึ้นในร้าน)
หนังสือที่สภาเภสัชชี้แจงกับ อย. ดังรูปครับ
สรุปสั้นๆก็คือ สภาเภสัช บอก อย. ว่า ขอให้ตีความ พรบ.ยา ข้อที่ว่า “การขายยาต้องไม่ขายนอกสถานที่ที่กำหนดไว้ในใบอนุญาต” ว่าหากทำ telepharmacy ตามหลักการที่สภาเภสัชกำหนดไว้ ให้ถือเป็นการขายที่เกิดขึ้นในสถานที่ที่ได้รับอนุญาต เพราะหลักนิติกรรมสมบูรณ์ตั้งแต่ตอนอยู่ในร้านแล้ว (เภสัชอธิบายในร้าน + ลูกค้าโอนตังให้ ไม่ได้ขายยานอกสถานที่แต่อย่างใด)
ทีนี้ ก็ต้องมาดูประกาศสภาเภสัชเรื่องข้อกำหนด telepharmacy กันต่อ ว่าต้องทำอะไรบ้าง ดังนี้
จะเห็นได้ว่าเรื่อง telepharmacy ตามสภาเภสัชกรรม มีเรื่องต้องพิจารณาอยู่ 2 ประเด็น คือ แอพที่ใช้ในการทำ เพราะส่วนมากร้านยาเรามักขายกันในไลน์ และส่งด้วยแกรบ ซึ่งแอพอย่างไลน์ น่าจะไม่ครอบคลุมข้อกำหนดของสภาเภสัชกรรมแน่ๆ ส่วนเรื่องการส่งผ่านแกรบน่าจะมีประเด็นเรื่องการควบคุมสภาวะระหว่างการส่งมอบ
สรุปสั้นๆที่สุด
สรุปสั้นๆคือ ถ้าการขายทางไกลทำตามมาตรฐานข้อกำหนดของสภาเภสัชกรรมเรื่อง telepharmacy แล้ว การขายทางไกลนั้น(อาจ)ไม่ผิดกฎหมายเรื่องการขายยาตาม พรบ.ยา (แต่มีประเด็นยิบย่อยที่ต้องคำนึงถึงตามที่ได้กล่าวไว้ด้านบน)
Share this: